Penvriendin. Inmiddels een woord voor in de geschiedenisboeken, vrees ik. Vraag iemand van onder de 14 jaar eens wat een penvriend is en je krijgt hilarische antwoorden. Ook treurig, vind ik. Dat het een uitgestorven goed is geworden, echte brieven schrijven aan elkaar. Dat was vroeger.
De ‘ouderwetse’ brief is vervangen door een nieuwe taal op Social Media. Vlucht, vluchtiger, vluchtigst. Kort en haastig. De scrollende fear-of-missing-out-taal.
Dan de handgeschreven brief, waar verborgen hoop en verlangens uitgediept zijn in broze zinnen. Waar troostende woorden beklijven en de vloeibare liefde gloeiend is. Geheime gedachten of gevoelens vereeuwigd op papier als stempels op de ziel. Waar het schrijven bijna bijzaak is: wat er aan vooraf gaat, daar gaat het om. Het bezinnen, vormen, voelen, het durven uiten. Het ritueel van de pen oppakken en schrijven vanuit het hart op papier.
Brieven schrijven en boeken lezen kost tijd en aandacht. Tijd die je ook aan eindeloos scrollen kunt besteden, toch? De gelukzalige verrijking door het lezen of schrijven lijkt hopeloos voorbij. Tenzij ik de keuze maak om het te blijven koesteren, natuurlijk. De tijdloze uren wanneer ik de hoofdpersoon van het boek ben geworden. Of versuft achterblijf wanneer ik een onder de huid gekropen boek uit heb. Het goud dat uit mijn pen druipt op het papier van een intieme brief. De vervulling van de wandeling naar de brievenbus, ik de envelop vaarwel kus en hem door de klepperende gleuf uit mijn handen laat vallen in het luchtledige.
Wanneer schreef jij voor het laatst een brief? In de penvriendinnentijd, toen je 12 was? Wat is er toch veel veranderd he. Alles is sneller, efficiënter, gemakkelijker, goedkoper geworden om je boodschap te verkondigen via het toetsenbord.
Vorig jaar begon ik meer echte brieven en kaartjes te schrijven. Het jaar 2021 stond voor mij voor afscheid nemen om over te kunnen gaan naar het tijdperk van nieuwe beginnen. Ik schreef de mensen die ik los heb gelaten vanuit mijn hart, zonder oordeel, zonder lading. Het was nodig om ruimte te maken voor de nieuwe mensen in mijn leven en verwaterde contacten wilde ik losknippen, bewust, systemisch.
Niet bevroedende dat dat ook veel teweeg bracht bij de lezer, die vaak de pen of de telefoon ter hand nam. Liefdevoller dan ooit namen we afscheid van elkaar. Of we lieten juist ons verleden achter en ontstond er ineens een verrassend nieuwe verbinding. Waarbij gezamenlijke herinneringen nu dansen als een rode draad doorheen de hernieuwde vriendschap. Kwetsbaarheid tonen doet de zielen groeien.
Ik kreeg veel meer kaartjes in de brievenbus hier in Portugal dan ik de afgelopen jaren ooit in Nederland heb gehad. Met in de enveloppen sterretjes, bloemzaadjes, ballonnen, confetti, foto’s of veertjes. Liefdevolle cadeautjes, zorgvuldig samengesteld en uitgezocht. Zelfgemaakte kaarten. Met alle aandacht en liefde geschreven. Soms gewoon over de dingen van de dag, of een hartenkreet, een wens, een openbaring, een gebeurtenis. Geheimen. Soms kort, soms lang. En nooit is er een goed of fout. Het is.
En dat leest anders. Het voelt anders. Het is intiemer, persoonlijker dan een toetsenbordbrief of een app-verjaardagswens. Waar ik me overigens zelf vaak ook schuldig aan maak.
Toch, wanneer het kan, pak ik mijn pen en schrijf met de hand. Steeds vaker. Ik maak er een ritueel van. Op welk (duurzame, gerecyclede) papier ga ik schrijven en met welke kleur pen? Welk kaartje past bij de ontvanger? De telefoon gaat uit, de thee gloeit. En zo verplaats ik me in de lezer. Ik schrijf in ‘onze’ taal, zoals ik met hem of haar ook een borrel zou drinken. Ik weet wat zij graag leest. Ik weet wat ik wil schrijven om elkaar in de taal te ontmoeten. We zijn in energie samen.
Aandacht. Daar gaat het over. Je geeft een stuk tijd aan een ander en aan jouzelf. Je staat even stil bij het leven. ‘Hoe gaat het met ons’? Het schrijven en lezen geeft een hartverbinding die ver voorbij afstand en tijd reikt. En als ik ook maar één hart heb geïnspireerd door dit schrijven, dan ben ik gelukkig.
De keus tussen een paar echte (pen)vrienden voor het leven of honderden Social Media schijnvrienden? Ik heb mijn keus gemaakt. Mijn schaarse, waardevolle tijd komt nooit meer terug.
